ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ HUBBLE

Από τον ΝΙΚΟ ΣΑΟΥΛΙΔΗ

Το τηλεσκόπιο Hubble, μας στέλνει μια ακόμα μαγική εικόνα, αυτή τη φορά ενός -σχετικά- κοντινού μας γαλαξία! Ο σπειροειδής γαλαξίας NGC 7714, φαίνεται στη φωτογραφία να έχει πολύ κοντά σε έναν γειτονικό του γαλαξία. Το αποτέλεσμα; Αυτό το εκπληκτικό θέαμα, προϊόν αλληλεπίδρασης των δύο γιγάντων, με νέφη αερίων να ξεχύνονται στο διάστημα.

Με αφορμή όμως αυτή την πρόσφατη φωτογραφία, ας κάνουμε μια αναδρομή στην ιστορία αυτού του ιστορικού τηλεσκοπίου!

Το Διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ (Hubble Space Telescope - HST)  βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη γη. Τέθηκε σε τροχιά από το αμερικανικό Διαστημικό Λεωφορείο Ντισκάβερι τον Απρίλιο του 1990 και έχει πάρει το όνομά του από τον αστρονόμο Έντγουιν Χαμπλ. Αν και δεν ήταν το πρώτο διαστημικό τηλεσκόπιο, ήταν ένα από τα πιο ευέλικτα και έδωσε σημαντικά αποτελέσματα με εικόνες που δεν ήταν εφικτό να ληφθούν από τα επίγεια τηλεσκόπια. Το Χαμπλ προβλέπεται να λειτουργήσει μέχρι το 2014 και είναι προϊόν της συνεργασίας ΝΑΣΑ και ΕΣΑ. Αναπτύχθηκε στα πλαίσια του προγράμματος μεγάλων παρατηρητηρίων, μαζί με το τηλεσκόπιο ακτίνων γ Κόμπτον, το παρατηρητήριο ακτίνων Χ Τσάντρα, και το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Σπίτζερ.

Το Χαμπλ είναι ένας μεγάλος τεχνητός δορυφόρος με μάζα 11,25 τόνους, μήκους 13,2 μ. και διάμετρο 4,2 μέτρα που περιφέρεται σε ύψος 559 χλμ. πάνω από τη Γη με ταχύτητα 25.000 χλμ. την ώρα. Φέρει εξωτερικά κατα μήκος δύο ζεύγη (ένα ανά πλευρά) αντιτακτούς αναπεπταμένους ηλιακούς συλλέκτες που φορτίζουν 6 μπαταρίες παρέχοντας λειτουργία για 25 λεπτά όταν κινείται στη σκιά της Γης. Επίσης φέρει μία πτυσσόμενη κεραία ραδιοκυμάτων υψηλού κέρδους (περί το μέσον της άνω καταμήκους πλευράς) καθώς και μία επίσης ραδιοκυμάτων στη κάτω πλευρά.

Η συμβολή του ΔΤΧ στην αστρονομία είναι τεράστια αφού βοήθησε στην επίλυση κάποιων από τα προβλήματα της αστρονομίας, δίδοντας δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν σε νέες θεωρίες για την επίλυση αυτών των προβλημάτων. Το κύριο πρόβλημα για το οποίο το ΔΤΧ είχε σχεδιαστεί ήταν ο υπολογισμός της σταθεράς του Χαμπλ, η οποία δείχνει τον ρυθμό με τον οποίο το σύμπαν επεκτείνεται, μέσω της μέτρησης της απόστασης με τη μέθοδο των μεταβλητών Κηφεΐδων.

Ας αφήσουμε όμως καλύτερα τις εικόνες να μιλήσουν από μόνες τους!

Ο γαλαξίας M51 (NGC 5194). Φωτογραφία από το Hubble τον Ιανουάριο του 2015

“Jet in carina”, 7.500 έτη φωτός μακρία από τη γη. Ακτινοβολία και ισχυροί άνεμοι -οι γλύπτες του έργου τέχνης που βλέπουμε- προκαλούν τη δημιουργία νέων αστέρων

“Horsehead Nebula”. Πήρε προφανώς το όνομά του από την ομοιότητα αυτού του πυκνού νέφους αερίων με κεφαλή αλόγου.

The Antennae

Η σύγκρουση των γαλαξιών Antennae (η οποία είναι σε εξέλιξη ακόμα), 62 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη γη, συμβαίνει εδώ και 100 εκατομμύρια έτη, πυροδοτώντας τον σχηματισμό εκατατομμυρίων αστεριών.

“Orion Nebula”, μια έκρηξη υπέρυθρης και υπεριώδους ακτινοβολίας με ορατό φως. Στην καρδιά της Νέμπουλα του Ωρίωνα μπορεί κανείς να βρει αστέρια 100.000 φορές πιο φωτεινά από τον ήλιο μας!

Πηγές:

Wikipedia.org, IFL science, HubbleSite.org